Tweede Kamerverkiezingen 2017
Op woensdag 15 maart 2017 ging Nederland naar de stembus. Kiezers bepaalden zo welke 150 Nederlanders namens hen vier jaar lang volksvertegenwoordiger mogen zijn. 28 partijen deden mee aan de verkiezingen. De Tweede Kamerleden controleren de regering en maken en beoordelen wetsvoorstellen.
28 partijen deden mee aan de verkiezingen
28 partijen deden mee aan de Tweede Kamerverkiezingen op woensdag 15 maart 2017. Klik voor een overzicht van alle deelnemende partijen en hun verkiezingsprogramma.
Stemhulp
De website Parlement & Politiek heeft alle online kieshulpen op een rij gezet, zoals de StemWijzer, het (Groene) Kieskompas, Gayvote en de Privacy Stemwijzer 2017.
1114 kandidaten
In totaal waren er 1114 kandidaten voor het Kamerlidmaatschap. Van hen waren 393 vrouw (35,3%) en 721 man. In 2012 was het totaal aantal kandidaten 972, van wie 303 vrouw (31,2%) en 669 man was.
De oudste kandidaat was kunstenaar Johan de Haas (93 jaar). De jongste kandidaat was Malou Herstel (17 jaar). Beide kandidaten stonden op de lijst van de Partij voor de Dieren.
Kiezers in het buitenland
Ongeveer 77.500 Nederlandse kiezers in het buitenland hadden zich aangemeld om een stem te kunnen uitbrengen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het waren er niet eerder zo veel. Het aantal stemmers in het buitenland loopt sinds het begin van deze eeuw gestaag op. Voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 lieten bijna 50.000 kiezers in den vreemde zich registreren.
Het stembiljet is lekker groot
Bij de vorige verkiezingen was het stembiljet 70 bij 50 centimeter groot. Dat was genoeg ruimte voor 21 partijen met hun kandidatenlijst. Bij deze verkiezingen was meer ruimte nodig, omdat er 28 partijen meededen. Even leek het erop dat er nog veel meer partijen zouden meedoen. In december 2016 hadden namelijk 81 partijen hun naam geregistreerd. Sommige mensen vonden het een goed idee om ook de achterkant van de stembiljetten te bedrukken. Geen goed idee, schreef minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) in een brief aan de Tweede Kamer. Hij vindt dat alle deelnemende partijen op de voorkant van het stembiljet moeten staan. Hij heeft daarom gekozen voor de breedte: het stembiljet kan maximaal één meter worden. Daardoor passen alle 28 partijen op het biljet.
Verkiezingsdag: woensdag 15 maart 2017
Op de dag van de verkiezingen waren de stembureaus open van 7.30 tot 21.00 uur. Op deze dag mochten alle mensen van achttien jaar of ouder met de Nederlandse nationaliteit een stem uitbrengen.
Stembureaus op bijzondere plekken
Ook dit jaar waren er stembureaus op bijzondere plekken. Wat dacht u van de stemhokjes naast de tweeduizend jaar oude tempel in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden? De gemeente Zuidplas had opnieuw een drive-instembureau. Inwoners van deze gemeente konden het stembureau inrijden met de auto, motor of fiets. Ook het Leger des Heils aan de Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam opende zijn deuren voor mensen die hun stem willen uitbrengen. Veel verzorgingstehuizen, scholen, stations en bibliotheken richtten een stemlokaal in.
Stemmen tellen
Na het sluiten van de stembureaus om 21.00 uur kon het tellen beginnen. Het Centraal Stembureau in Den Haag heeft de uitslagen verzameld van de plaatselijke stembureaus.
Kiesdeler en restzetels
In ons kiesstelsel komt een partij pas in de Kamer als die partij de kiesdeler haalt. Dat is het totale aantal stemmen gedeeld door de 150 zetels. In 2012 waren 62.828 stemmen nodig voor een zetel. De opkomst in 2017 is hoger (80,4%), dus zijn er meer stemmen nodig voor een zetel.
Er blijft altijd wel een rest over. De restzetels voor de Tweede Kamer worden verdeeld volgens het systeem van de grootste gemiddelden. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet een partij tenminste één zetel hebben behaald.
Controle van de processen-verbaal van de stembureaus
Een ongewoon gezicht, zaterdag 18 maart in de plenaire zaal van de Tweede Kamer: ambtenaren controleren zorgvuldig de processen-verbaal van alle circa 9.000 stembureaus. Ze doen dit namens de Kamercommissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven.
Meteen na de verkiezingen begint de kabinetsformatie
Sinds donderdag 16 maart, de dag na de verkiezingen, zijn partijen in de Tweede Kamer onder leiding van een informateur bezig om een nieuw kabinet te vormen.
Definitieve uitslag
De Kiesraad heeft de definitieve uitslag bekendgemaakt op dinsdag 21 maart, in de Oude Zaal van de Tweede Kamer.
VVD 33 zetels
PVV 20 zetels
CDA 19 zetels
D66 19 zetels
GroenLinks 14 zetels
SP 14 zetels
PvdA 9 zetels
ChristenUnie 5 zetels
Partij voor de Dieren 5 zetels
50PLUS 4 zetels
SGP 3 zetels
DENK 3 zetels
Forum voor Democratie 2 zetels
- Kijk voor alle details op de website van de Kiesraad.
De nieuwe Kamer is van start gegaan
Op donderdag 23 maart was de installatie van de nieuwe Kamer. Zij legden de eed of de belofte af. 71 van hen waren nieuw.
Leer de nieuwe Kamer kennen
In het digitale magazine 'Klaar voor debat' is te lezen welke mogelijkheden er zijn om de Tweede Kamerleden te volgen en om ook na de verkiezingen van woensdag 15 maart invloed uit te oefenen.
Verder bevat het magazine informatie over het werk van de Tweede Kamer, evenals diverse wetenswaardigheden en cijfers over de nieuwe Tweede Kamer. Tijdens de kabinetsformatie wordt het magazine up-to-date gehouden.
- Bekijk het digitale magazine 'Klaar voor debat'
Afscheid oude Kamer
Op woensdag 22 maart 2017 was de laatste vergaderdag van de Tweede Kamer in de oude samenstelling. De vergadering stond in het teken van het afscheid van de vertrekkende Kamerleden.
Kabinetsformatie
Op dinsdag 28 maart debatteert de nieuwe Tweede Kamer over de verkiezingsuitslag, op basis van het verslag van verkenner Edith Schippers. Sinds 2012 neemt niet langer de Koning, maar de Tweede Kamer het voortouw bij kabinetsformatie. De Kamer wijst in het debat een informateur aan, die gaat onderzoeken welke coalitie van politieke partijen haalbaar is voor een nieuw kabinet. De formatie kan enkele weken tot soms wel een halfjaar duren. Na het sluiten van een regeerakkoord beëdigt de Koning de nieuwe ministers en staatssecretaris en begint het kabinet aan zijn werk.
Khadija Arib herkozen als Voorzitter
Khadija Arib is herkozen als Voorzitter van de Tweede Kamer. Dat gebeurde in een plenair debat op woensdag 29 maart 2017. Na de verkiezingen stelde Arib zich als enige kandidaat voor het Kamervoorzitterschap, de functie die zij sinds 13 januari 2016 vervult. In de schriftelijke stemmingen over het Voorzitterschap kreeg Arib 111 van de 141 uitgebrachte stemmen.
