VWS en Europa
De lidstaten van de EU hebben de primaire verantwoordelijkheid als het gaat om volksgezondheidsbeleid. Het Europees beleid vormt een aanvulling op dit nationale beleid en probeert daarmee een bijdrage te leveren aan de bescherming van de volksgezondheid. De EU kent twee agentschappen die nationale overheden ondersteunen. Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding analyseert nieuwe bedreigingen en coördineert de respons. Het Europees Geneesmiddelenbureau beheert de wetenschappelijke beoordeling van de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van alle geneesmiddelen in de EU. De commissie VWS controleert hoe Nederland zich binnen de EU opstelt in onderhandelingen over Europese beleids- en wetsvoorstellen op het gebied van volksgezondheid.
EU-Gezondheidsraad
Ten minste zes keer per jaar wordt in Brussel door de ministers van volksgezondheid uit alle EU-lidstaten gesproken over dit beleidsterrein. Voordat de Nederlandse minister een bijeenkomst van de EU-Gezondheidsraad bijwoont, bespreekt de Kamer de Nederlandse inzet in een commissiedebat.
Europese prioriteiten commissie VWS voor 2022
Ieder jaar bepaalt de Kamer op basis van de aangekondigde voorstellen uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor dat jaar haar prioritaire EU-dossiers, dit zijn onderwerpen waaraan de Kamer extra aandacht wil geven. De commissie VWS heeft voor het jaar 2022 de volgende prioriteiten benoemd:
- Herziening van de wetgeving inzake aanvullende beschermingscertificaten
- Herziening van de geneesmiddelenwetgeving
- Herziening van de EU-wetgeving inzake geneesmiddelen voor kinderen en voor zeldzame ziekten.
Op deze drie wetgevende voorstellen heeft de commissie VWS een vooraankondiging gedaan voor een subsidiariteitstoets en een behandelvoorbehoud. Met een subsidiariteitstoets kan de Tweede Kamer beoordelen of het onderwerp op Europees niveau behandeld moet worden. Met een behandelvoorbehoud kan de Tweede Kamer de inzet van de regering in de Europese onderhandelingen extra controleren. Ook zullen deze dossiers worden betrokken bij het rapporteurschap EU farmaceutische strategie.
Daarnaast komt in april 2022 het volgende voorstel uit dat de commissie VWS in 2021 reeds als prioriteit heeft aangemerkt:
- Europese gezondheidsdate ruimte
Zie link voor de volledige lijst met EU-prioriteiten van de Kamer.
EU-rapporteurs voor de EU farmaceutische strategie
Regelmatig stellen Kamercommissies EU-rapporteurs aan voor een specifiek nieuw EU-dossier. De commissie VWS heeft in 2021 drie EU-rapporteurs aangewezen op de EU farmaceutische strategie. Dat zijn de leden Judith Tielen (VVD), Wieke Paulusma (D66) en Nilüfer Gündogan (Volt). Het rapporteurschap zal zich richten op de nadere uitwerking van de EU farmaceutische strategie, waarbij bijzondere aandacht is voor de verschillende wetsvoorstellen die hieruit voortvloeien: de herziening van de EU geneesmiddelenwetgeving (2022), de herziening van de verordening voor weesgeneesmiddelen en de verordening voor geneesmiddelen voor pediatrisch gebruik (2022), het wetgevend voorstel voor de Health Emergency Response Authority (HERA – 2021) en het wetgevend voorstel voor een Europese ruimte voor gezondheidsdata (2021/2022). Het rapporteurschap moet er toe bijdragen dat deze dossiers zo optimaal mogelijk worden behandeld in de Kamer en dat de informatiepositie van de Kamer wordt versterkt.
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer
De commissie VWS controleert de besluitvorming over Europese initiatieven die op haar terrein vallen. De Tweede Kamer heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in Europa. Hier vindt u een toelichting op deze EU-instrumenten: subsidiariteitstoetsing, parlementair behandelvoorbehoud, politieke dialoog met de Europese Commissie en EU-rapporteurs in de Tweede Kamer. Binnen de Tweede Kamer heeft de commissie voor Europese Zaken een bevorderende rol voor de controle op EU-besluitvorming in de Kamer (link).