Versterking kennispositie
De vaste commissie van Defensie hecht veel belang aan het voortdurend versterken van haar kennis- en informatiepositie. Een groot deel van de gebruikelijke commissieactiviteiten is gericht op een goede voorbereiding van de Kamer voor het overleg met de bewindslieden. Daarnaast legt de commissie in de kennisagenda een aantal specifieke thema’s vast, waarop zij zich het komende jaar proactief, inhoudelijk verder wil verdiepen. De doelstelling van deze agenda is om te komen tot een stevige gemeenschappelijke kennisbasis.
Tijdens de procedurevergadering van 12 mei 2022 heeft de vaste commissie voor Defensie haar kennisagenda voor het komende jaar vastgesteld. Belangrijke kennisthema’s voor de commissie zijn de Begrotingscyclus (begrotingsstukken, suppletoire begrotingen en jaarverslag) en Grote Projecten (F-35, Vervanging onderzeeboten en Grensverleggende IT). De commissie van Defensie heeft daarnaast de volgende onderwerpen op de kennisagenda gezet: Herstel van de gereedheid, Personeel, Cyber en een gecombineerd onderwerp van Taakspecialisatie, Europese besluitvorming over Defensie en Afstemming Europese capaciteiten.
Deze onderwerpen zijn hieronder kort toegelicht.
Grote aankopen
Defensie investeert in nieuw materieel. In de Defensienota 2018 is een groot aantal nieuwe aankopen aangekondigd, waaronder de vervanging van de onderzeebootcapaciteit, de mijnenbestrijdingscapaciteit en de aanschaf van nieuwe fregatten. De vaste commissie wordt hierover geïnformeerd en bij de besluitvorming betrokken zoals is vastgelegd in het Defensie Materieel Proces (DMP).
Langdurige en complexe projecten kunnen door de Tweede Kamer worden aangewezen als groot project, conform de Regeling Grote Projecten. De commissie wordt dan intensiever geïnformeerd over de gang van zaken rond zulke projecten. De verwerving van de F-35, de vervanging van de onderzeebootcapaciteit en het programma grensverleggende IT (GrIT) zijn aangewezen als groot project. Voor de laatste twee projecten heeft de commissie rapporteurs aangesteld, die het desbetreffende project namens de commissie volgen en de commissie daarover kunnen adviseren.
Herstel gereedheid
Er zijn extra middelen beschikbaar gesteld om de operationele gereedheid en inzetbaarheid van de krijgsmacht te verbeteren. De commissie wil betere mogelijkheden om het herstel van de gereedheid de kunnen volgen en haar controlerende taak ten aanzien van deze uitgaven invulling te kunnen geven.
Europese Defensiesamenwerking
De commissie heeft bijzondere aandacht voor Europese defensiesamenwerking. De commissie wil in kaart brengen hoe Europese krijgsmachten zich tot elkaar verhouden op het gebied van menskracht en materieel en in hoeverre deze capaciteiten in lijn zijn met de doelstellingen die NAVO- en EU-verband zijn vastgesteld. Daarbij wil de commissie onderzoeken op welke wijze taakspecialisatie kan bijdragen aan het oplossen van capaciteitstekorten en hoe Nederland hier invulling aan zou kunnen geven. Ook wil de commissie meer inzicht verkrijgen in (besluitvorming over) defensiesamenwerking binnen de EU, met daarbij speciale aandacht voor mogelijkheden om parlementaire betrokkenheid te versterken.
Personeel
De commissie wil inzicht krijgen in het personeelssysteem ten behoeve van de ontwikkeling van een nieuw functiehuis/loongebouw. Er wordt onder meer onderzocht hoe de beloningen van personeel zich verhouden tot andere krijgsmachten en sectoren en hoe de uitstroom van defensiepersoneel beperkt kan worden.
Begroting en jaarverslag
De Tweede Kamer heeft het recht de uitgaven en ontvangsten, zoals opgenomen in begrotingen, te beoordelen, goed te keuren of te verwerpen (het budgetrecht). Ook kan de Kamer wijzigingen aanbrengen in begrotingswetten, door middel van amendementen. Met behulp van - onder meer – Jaarverslagen van de ministeries kan de Kamer de uitvoering van de begroting controleren. De vaste commissie voor Defensie heeft het voortouw bij de behandeling van de begrotingen en jaarverslagen van het ministerie van Defensie en van het defensiematerieelbegrotingsfonds. Voor de behandeling van de jaarverslagen stelt de vaste commissie voor Defensie uit haar midden rapporteurs aan.
Cyber
Hierbij gaat het om inzicht te krijgen in de uitdagingen op het gebied van cyber (de kans op aanvallen van buiten), hoe Nederland en Europa toegerust zijn om dergelijke dreigingen af te slaan, wat de rol van Defensie in deze is en hoe Defensie haar taken goed uit kan voeren om de cyberveiligheid te borgen.